Við heyrum í dag hluta úr kveðjuræðu Jesú úr Jóhannesarguðspjalli. Það er kvöld, Júdas er farinn út í nóttina og skilur eftir hóp sem er að upplifa skilnað, óvissu og ógn. Jesús tekur til máls með djúpri mildi og leggur eftir sig það sem verður hjarta kristins samfélags: boð um kærleika – ekki einungis til að elska, heldur að elska eins og hann hefur elskað okkur.
Þetta boðorð er kjarni þeirrar nýju vegferðar sem Jesús kallar okkur til að lifa – í daglegum veruleika, í samfélagi við hvert annað og í heiminum sem bíður eftir merki kærleikans.
Lectio – guðspjallið (Jóh. 13,31–35)
Þegar hann var farinn út sagði Jesús: „Nú er Mannssonurinn dýrlegur orðinn og Guð er orðinn dýrlegur í honum. 32 Fyrst Mannssonurinn hefur birt dýrð Guðs mun Guð veita honum dýrð sína og skjótt mun hann gera það. 33 Börnin mín, stutta stund verð ég enn með yður. Þér munuð leita mín og eins og ég sagði Gyðingum segi ég yður nú: Þangað sem ég fer getið þér ekki komist. 34 Nýtt boðorð gef ég yður, að þér elskið hvert annað. Eins og ég hef elskað yður skuluð þér einnig elska hvert annað. 35 Á því munu allir þekkja að þér eruð mínir lærisveinar ef þér berið elsku hver til annars.“
Meditatio – hugleiðing
Þessi orð koma rétt eftir að Júdas hefur yfirgefið stofuna og vers 30 endar á orðunum: „Þá var nótt.“ Í Jóhannesarguðspjalli hefur nótt djúpa merkingu – hún er ekki aðeins ytri myrkur heldur innra ástand: einsemd, óvissa, aðskilnaður frá ljósi Guðs. Það er í þetta myrkur sem Jesús talar um vegsemd sína og Guðs: „Nú er Mannssonurinn dýrlegur orðinn.“ Þetta „nú“ vísar til krossferilsins – þeirrar vegferðar þar sem Jesús afhjúpar hvað það er að elska til hins ýtrasta. Ekki með sigri valdbeitingar, heldur með sigri elsku. Vegsemdin í guðspjallinu er ekki vegsemd máttar eða styrks heldur krossinn, og vegsemd Guðs opinberast í Jesú sem elskar jafnvel þann sem svíkur hann.
Og á þessu áhrifamikla augnabliki skilur hann eftir sig það eina sem lærisveinar hans verða að muna „Nýtt boðorð gef ég yður.“ Orðið „nýtt“ þýðir ekki að fyrra boðorð hafi fallið úr gildi, heldur að kærleikurinn tekur á sig nýja mynd í ljósi krossins: Elska eins og Jesús elskar. Gríska orðið kathós („eins og“) merkir jafnframt „vegna þess að“ – Jesús segir í raun: Vegna þess að ég hef elskað ykkur, skuluð þér líka elska hvert annað.
Orðin „Á því munu allir þekkja að þér eruð mínir lærisveinar ef þér berið elsku hver til annars.“ hafa djúpa kirkjulega skírskotun. Þau eru beinlínis sögð lærisveinahópnum – ekki bara til einstaklinga, heldur til samfélagsins sjálfs.Við getum því spurt: Hvernig birtist þessi boðskapur í samskiptum kristinna manna í dag? Þegar kirkjudeildir vinna saman, þegar við berum elsku hvert til annars þvert á hefðir, menningarheim og skoðanir – þá verður boðskapur Krists trúverðugur. Þar sem sundrung ríkir innan og á milli kristinna trúfélaga, verður guðspjallið óljóst og áhrifalaust. Við höfum öll hlutverki að gegna í því að þessi kærleikur sé lifandi – ekki aðeins í orðum heldur í verkum. Og það byrjar heima: í hjónabandinu, í fjölskyldunni, í nágrenninu, í nærsamfélaginu, í samfélagi við aðrar kirkjur, í þjónustu við þá sem eiga um sárt að binda.
Heilög Teresa frá Lisieux (1873-1897) hugleiddi þessi kveðjuorð Jesú og komst að þeirri niðurstöðu að hægt væri að vinna samkvæmt þeim með því að gera lítil verk með miklum kærleika. Þetta var lífsregla hennar: að brosa þegar hana langaði ekki til þess, að þvo leirtauið af kærleika, að þegja þegar löngunin til að svara var sterkust – allt fyrir Guð. Hún var útnefnd af UNESCO sem ein af þeim sem stofnunin heiðraði á árunum 2022–2023, í tilefni af 150 ára afmæli fæðingar hennar. Þessi viðurkenning var veitt til að viðurkenna andleg og menningarleg áhrif hennar á mannkynið.
Oratio – bæn
Drottinn Jesús,
þú sem mælir í myrkri og talar um vegsemd þína á krossinum,
kenndu mér að elska eins og þú elskar.
Hjálpaðu mér að sjá þig í þeim sem ég mæti í dag,
og að bera kærleika ekki aðeins með orðum heldur með verki.
Gef mér hugrekki til að þjóna,
auðmýkt til að fyrirgefa
og trúfesti í kærleika sem dregur að þér nýja lærisveina.
Amen.
Contemplatio – kyrrð og næmni
Látum okkur dvelja í orðum Jesú:
„Elskið hvert annað.“
„Á því munu allir þekkja að þér eruð mínir lærisveinar ... “
Í kyrrð íhugunar má þessi setning hljóma í hjarta okkar – ekki sem krafa heldur sem boð frá elskandi Frelsara. Hann kallar okkur ekki til fullkomnunar, heldur trúmennsku í kærleika. Þar byrjar endurnýjun kirkjunnar – í hjarta hvers manns sem biður: „Lát mig sjá þig í náunga mínum.“
Lokabæn með heilögum
„Ég elska þig, Guð minn,
og hjarta mitt er of lítið fyrir svo mikla elsku,
máttur minn bregst gagnvart svo mikilli elsku,
og vera mín er of smá fyrir svo mikla elsku.
Ég stíg út úr smæð minni
og sökkvi mér í þig.
Þú ert uppspretta veru minnar,
uppspretta alls góðs.
Ást mín og Guð minn.“
(Heil. Ágústínus – Játningar)
---
Byggt á: https://ocarm.org/en/prayer/lectiodivina