Heilagur Sylvester I minning. 31. desember

 Heilagur Sylvester I minning. 31. desember.

Heilagur Sylvester I var páfi frá 314 til 335 og gegndi embætti á tímum mikilla breytinga fyrir kristna trú. Með tilkomu Mílanótilskipunarinnar árið 313, sem veitti kristnum trúfrelsi, hófst nýtt tímabil fyrir kirkjuna. Sylvester, sem var prestur í Róm, var kjörinn páfi árið 314.

Á valdatíma hans hófst bygging stórra basilíka í Róm, sem marka upphaf kristinnar arfleifðar borgarinnar. Basilíka er heiti sem notað er yfir arkitektúr- og kirkjufræðilegt hugtak sem á uppruna sinn í forn-Grikklandi og Róm. Í dag er það notað um sérstakar kristnar kirkjubyggingar, oft tengdar páfanum eða kirkjur sem gegna sögulegu og trúarlegu mikilvægi.

Meðal þeirra var hin eldri Péturskirkja á Vatíkanhæð, reist yfir gröf fyrsta biskups Rómar, og síðar varð hún ein helgasta kirkja kristninnar. Sú kirkja var síðar leyst af hólmi með núverandi Péturskirkju. Einnig var reist Lateran-basilíkan og Lateran-skírnarhúsið við hliðina á fyrrum keisarahöllinni, þar sem páfinn bjó. Þetta var á þeim tíma þegar Lateran-keisarahöllin var gefin kirkjunni af Konstantínusi mikla keisara, og hún varð aðsetur páfanna um aldir áður en þeir fluttu til Vatíkansins.

Einnig var hafist handa við byggingu kirknanna Basilíku Heilags Kross frá Jerúsalem og Basilíku Heilags Páls utan múranna. Basilíka Heilags Kross tengist Konstantínusi keisara mikla og móður hans, Helenu, sem átti þátt í að safna helgum dómum frá Jerúsalem, þar á meðal brotum sem talin voru úr krossi Krists. Helgun Basilíku Heilags Kross hófst á valdatíma Sylvesters.

Upphaf Basilíku Heilags Páls utan múranna má rekja til þess tíma þegar hl. Sylvester sat á páfastóli, en hún var ekki fullgerð fyrr en eftir daga hans. Basilíkan var byggð á staðnum þar sem talið var að Páll postuli væri grafinn. Hún var stórfengleg og markaði tímamót í þróun kristinnar kirkjulistar. Byggingin sem við þekkjum í dag var að hluta til endurbyggð eftir mikinn bruna árið 1823, en hún stendur enn sem mikilvægur helgistaður.

Heilagur Sylvester er síðan sérstaklega tengdur kirkju Heilags Martins og Sylvesters, einnig þekkt sem titulus Equitii, sem stendur enn í Monti-hverfinu í Róm.

Þrátt fyrir að vera ekki persónulega þátttakandi á Níkeuþinginu árið 325, sem staðfesti grundvallartrúarkenningar kristninnar, studdi heilagur Sylvester niðurstöður þess og stuðlaði að útbreiðslu þeirra. Hann var þekktur sem "trúarjátari" fyrir að viðhalda trú sinni á tímum ofsókna, þó hann hafi ekki verið píslarvottur. Heilagur Sylvester lést 31. desember árið 335 og er minnst þann dag ár hvert.

Arfleifð hans felst í styrkingu kirkjunnar á tímum nýfengins trúfrelsis og stuðningi við uppbyggingu helgra staða sem urðu miðpunktar kristinnar tilbeiðslu. Heilagur Sylvester er því mikilvægur persónuleiki í sögu kirkjunnar og þróun kristninnar í Róm.

https://www.vaticannews.va/en/saints/12/31/st--sylvester-i--pope.html

Hið heilaga ár 2025 - köllun til vonar og kærleika

Sunnudaginn 29. desember 2024 sendi Davíð biskup frá sér hjartnæmt hirðisbréf þar sem hann undirbýr trúaða fyrir Hið heilaga ár 2025. Eins og Frans páfi tilkynnti, er árið 2025 helgað voninni – einni af guðdómlegu dyggðunum sem tengir trú og kærleika. Með boðskap sínum hvetur biskupinn alla til að taka virkan þátt í þessum viðburði náðar og helgunar.

Biskupinn greinir frá að fullkomið aflát sé í boði fyrir þá sem heimsækja helga staði eins og Dómkirkjuna í Landakoti, sóknarkirkjur eða kapellu Karmelklaustursins í Hafnarfirði, og uppfylla ákveðin skilyrði, svo sem að skrifta, taka þátt í helgisiðum og biðja Faðir vor og Heil sért þú María fyrir bænarefnum páfans. Þeir sem ekki geta heimsótt staðina geta samt öðlast aflát með bæn og tengingu í anda.

Heilaga árið býður fólki að dýpka vonina, ekki aðeins sem persónulega dyggð heldur sem leið til samfélagslegrar umbreytingar. Með sérstökum merkingum á dyrum sóknarkirknanna er gefið í skyn að hlið náðarinnar eru öllum opin.

Að lokum minnir bréf Davíðs biskups á mikilvægi þess að nýta þessa einstöku stund til að bíða með þrá eftir gjöfum Guðs og opna hjarta sitt fyrir náðinni. María mey, móðir vonarinnar, er kölluð til að leiða trúaða til sonar síns, Jesú Krists, sem er von lífsins.

Látum árið 2025 verða árið sem vonin birtir nýja leið í hjörtum okkar og samfélögum.

https://catholica.is/heilagur-thorlakur/

Hl. Jóhannes af Damaskus – Prestur, munkur og kirkjufræðari

Í dag 4. desember heiðar Kaþólska kirkjan heilagan Jóhannes af Damaskus. Hann var einn mesti guðfræðingur og rithöfundur síns tíma. Hann fæddist í Sýrlandi, þar sem fjölskylda hans, þótt kristin væri, gegndi embættum hjá kalífanum eftir innrás múslima. Jóhannes sjálfur var vel menntaður og naut leiðsagnar kristins munks á unga aldri. Hann lét þó veraldleg völd og auðæfi lönd og leið til að gerast munkur í klaustrinu Mar Saba nálægt Jerúsalem.

Jóhannes er þekktastur fyrir baráttu sína gegn myndbrjótum, sem vildu banna helgimyndir innan kirkjunnar. Í verkum sínum færði hann rök fyrir því að Guð hafi sjálfur tekið sér efnislegt form í Kristi og því mætti heiðra myndir sem leið til að dýpka tengsl við Guð. Hann skrifaði þrjár þekktar ritgerðir um þetta efni og varð með þeim mikilvægur málsvari helgimynda.

Jóhannes, sem einnig orti sálma, lést um árið 750, og rit hans lögðu grunninn að sigri kirkjunnar á myndbrjótum á Níkeuþinginu árið 787. Hann er heiðraður bæði í austri og vestri sem heilagur kennari kirkjunnar.

https://www.vaticannews.va/en/saints/12/04/st--john--damasceno--priest-and-doctor-of-the-church.html

Heilagur Frans Xavier: Postuli Indlands og verndardýrlingur trúboða

Í dag minnist kirkjan Heilags Frans Xavier (1506–1552). Hann var frægur trúboði og einn af stofnendum Jesúítareglunnar. Hann fæddist í kastalanum Javier á Spáni, sonur ráðgjafa konungs, og var ungur að aldri með áform um veraldlegan frama. Í París kynntist hann Ígnatíusi frá Loyola, sem breytti lífi hans með andlegum æfingum og spurningunni: „Hvað stoðar það manninn að eignast allan heiminn en fyrirfara sálu sinni?“

Frans lagði út í ævintýralegt líf sem trúboði, fyrst á Indlandi, þar sem hann skírði þúsundir og kenndi kristin fræði, og síðar í Japan, þar sem hann lagði grunn að staðbundinni kirkju. Hann dó 46 ára gamall, nálægt Kína, staðráðinn í að boða fagnaðarerindið enn víðar.

Líkami hans er varðveittur í Goa á Indlandi, þar sem hann er dýrkaður sem einn mesti trúboði kirkjunnar. Með eldmóði og trú skildi hann eftir sig arfleifð sem sannur faðir margra sálna.

Nánari upplýsingar er að finna hér.