Hl. Filippus og hl. Jakob – postular Krists og vitni að lífinu
3. maí, er minningarhátíð tveggja postula Krists: heilags Filippusar og heilags Jakobs. Þeir voru hluti postulanna tólf sem Jesús útvaldi og gegndu lykilhlutverki í upphafi kirkjunnar. Báðir vitnuðu um upprisinn Drottin með lífi sínu og blóði. Þessi dagur er í íslenskri hefð nefndur Tveggjapostulamessa og á rætur í fornum sið vestrænnar kirkju, þar sem þeirra er minnst saman, því talið er að helgir dómar beggja hafi verið geymdir í sama grafhýsi í Róm.
Hl. Filippus – sá sem segir: „Kom og sjá!“
Hl. Filippus var frá Betsaída í Galíleu, sömu borg og Pétur og Andrés. Hann var meðal fyrstu lærisveinanna sem Jesús kallaði beint: „Fylgdu mér!“ (Jóh. 1,43). Filippus svaraði kalli Krists og leiddi jafnframt aðra til hans. Hann sagði við hl. Natanael (sem margir telja að sé Barþólómeus): „Kom og sjá!“ (Jóh. 1,46). Þessi einföldu orð sýna trú og auðmýkt – Filippus vissi að Kristur myndi tala fyrir sig.
Hl. Filippus kemur einnig fyrir í Jóhannesarguðspjalli þegar mannfjöldi safnast að Jesús og hann snýr sér að Filippusi og spyr: „Hvar eigum við að kaupa brauð svo að þessir menn fái að eta?“ (Jóh. 6,5). Jóhannes bætir við: „Þetta sagði hann til að reyna hann, því hann vissi sjálfur hvað hann ætlaði að gera.“ Jesús leiðir Filippus þannig inn í dýpri trúarlegri sýn og skilning.
Þegar nokkrir Grikkir leituðu að Jesú, fóru þeir fyrst til hl. Filippusar og sögðu: „Herra, vér viljum sjá Jesú.“ (Jóh. 12,21). Hann snéri sér þá til hl. Andrésar og síðan fóru þeir saman til Jesú. Þetta sýnir að Filippus hafði opið hjarta og byggði brýr – hann var maður sem tengdi fólk við Krist.
Af þessum frásögnum hefur orðið til sú trúarhefð að biðja hl. Filippus að leiða fólk nær Jesú. Þegar einhver glímir við efasemdir í trúnni eða vill kynnast Kristi á dýpri hátt, hefur fólk í gegnum aldirnar leitað fyrirbæna Filippusar – því hann var sá sem sagði fyrst: „Kom og sjá!“
Samkvæmt hefðinni prédikaði hl. Filippus í Litlu-Asíu og dó píslarvættisdauða í Hierapólis í Frygíu. Hann var annaðhvort krossfestur eða hálshöggvinn. Árið 2011 fundu fornleifafræðingar fornar kirkjurústir og tómt grafhýsi í Hierapólis, sem talið er að hafi um tíma geymt líkamsleifar hans.
Hl. Jakob – hinn trúi leiðtogi Jerúsalemkirkjunnar
Jakob, sonur Alfeusar, er oft kallaður Jakob hinn minni til aðgreiningar frá Jakobi Zebedeusarsyni. Hann er nefndur í postulalistum guðspjallanna (t.d. Matt. 10,3). Samkvæmt hefðinni var hann frændi Jesú, mögulega sonur móðursystur Maríu.
Jakob var áhrifamikill leiðtogi frumkirkjunnar í Jerúsalem og gegndi lykilhlutverki á fyrsta kirkjuþinginu (Post. 15), þar sem ákveðið var að heiðingjar þyrftu ekki að taka upp lögmál Móse um umskurn til að fylgja Kristi. Hann er talinn höfundur Jakobsbréfsins í Nýja testamentinu, þar sem hann leggur áherslu á samspil trúar og verka.
Samkvæmt fornum heimildum dó Jakob píslarvættisdauða í Jerúsalem. Dauði hans er skráður af sagnaritaranum Jósefusi og kristnum rithöfundum frumkirkjunnar.
Tilvitnun
Jesús segir við Filippus: „Ég er vegurinn, sannleikurinn og lífið. Enginn kemur til Föðurins nema fyrir mig.“ – Jóh. 14,6. Þessi orð eru svar Jesú við beiðni Filippusar og minna okkur á að vegurinn til Guðs liggur um Krist sjálfan. Postularnir bera þennan vitnisburð áfram – ekki af eigin frumkvæði, heldur af því þeir voru sendir og enduróma það sem þeir sáu og heyrðu.
Lærdómur
Í þessum tveimur postulunum sjáum við tvær hliðar trúarinnar. Filippus er hinn einfaldi trúmaður sem segir öðrum frá Jesú: „Kom og sjá!“ Jakob er hinn stöðugi þjónn sem leiðir kirkjuna með visku og staðfestu, án þess að kalla á athygli. Þeir minna okkur á að þjónusta Guðs getur verið bæði opinber og hljóðlát, en hún verður ætíð að byggjast á trú, hlýðni og kærleika. Með lífi sínu og dauða sýna þeir hvernig við getum líka orðið vitni að lífinu.
Bæn
Guð, þú sem styrktir postula þína Filippus og Jakob með návist Sonar þíns og krafti Heilags Anda, gef okkur að fylgja þeirra fordæmi í trú, von og kærleika. Megi vitnisburður þeirra leiða okkur nær Kristi.
Amen.