 |
| Hl. Villebaldus. Mynd: ChatGPT |
Í gömlum íslenskum almanökum mátti áður fyrr finna nafnið Villebaldus standa 7. júlí. Nafnið á rætur að rekja til dýrlingahefðar kirkjunnar. Villebaldus er latnesk-íslenskt nafn á engilsaxneskum biskupi og trúboða sem var uppi á 8. öld og gegndi biskupsstarfi í Eichstätt í Bæjaralandi.
Hvers vegna var hann nefndur í íslenska almanakinu? Líklega ber það vitni eldri evrópskra áhrifa, sérstaklega frá eldri almanökum í Danmörku og Þýskalandi. Þessi almanök töldu upp kirkjuhátíðir og minningardaga dýrlinga úr gömlu kirkjunni, sem gjarnan héldu nafni sínu þrátt fyrir siðaskiptin – sérstaklega þeir sem tengdust kirkjusögunni á norðlægum slóðum. Villebaldus, sem þjónaði sem trúboði í Þýskalandi og var frændi heilags Bonifatiusar, naut líklega slíkrar viðurkenningar.
Æviágrip
Heilagur Villebaldus fæddist í konungsríkinu Wessex á Englandi um árið 700. Hann ólst upp í guðrækni, og þegar faðir hans fór með honum og fjölskyldunni til Rómar, ákvað Villebaldus að helga líf sitt Guði. Hann lagði síðan í eina lengstu pílagrímsferð sem vitað er um á 8. öld – frá Englandi til Sikileyjar, síðan til Konstantínópel og þaðan alla leið til heilagra staða í Palestínu. Hann sneri til baka um Sýrland og kom loks aftur til Evrópu eftir sjö ára ferðalag.
Á þeim tíma var Þýskaland enn að mestu heiðið. Þar var Villebaldus kallaður til starfa af frænda sínum, heilögum Bonifatiusi, sem vildi fá hann sem hjálparmann í kristniboði Germana. Villebaldus var vígður biskup í nýstofnuðu biskupsdæmi í Eichstätt árið 741 og gegndi því embætti þar til hann lést árið 787. Hann var bróðir heilags Winebalds og systir þeirra var heilög Walburga.
Borgin Eichstätt, þar sem Villebaldus varð fyrsti biskupinn, er í Bæjaralandi í Suður-Þýskalandi, staðsett í gróðursælu dalverpi við ána Altmühl, um 100 km norðvestur af München. Hún varð að trúarlegri og menningarlegri miðstöð þökk sé starfi Villebaldusar, og í dag stendur þar bæði dómkirkja og kaþólskur háskóli. Eichstätt er jafnframt þekkt fyrir steingervingasvæði sitt, þar sem fundist hafa frægar tegundir eins og Archaeopteryx. Hl. Villebaldus er verndari borgarinnar og minning hans lifir í helgidómum og staðaranda.
Tilvitnun
Í ævisögu Villebaldusar, sem systurdóttir hans Hugeburc ritaði, segir um pílagrímsandann sem fyllti hann alla ævi:
„Þeir spurðu hann hvað hefði orðið til þess að hann lagði út í slíkt ferðalag. Hann svaraði: ‘Af því hjarta mitt leitaði að Drottni mínum og sál mín þráði að sjá þann stað sem fætur hans höfðu snert.’“
Lærdómur
Villebaldus minnir okkur á að trúin er ferðalag – bæði í orðsins fyllstu og andlegri merkingu. Líf hans sameinar pílagrímsandann, trúboð, þjónustu og stöðugan vilja til að hlýða kalli Guðs, sama hvert það leiðir. Á tímum þegar flest virðist þurfa að gerast hratt, stendur líf Villebaldusar sem dæmi um þolgæði, einbeittan vilja og trúarstyrk.
Bæn
Eilífi Guð, þú sendir þjón þinn Villebaldus til að boða orð þitt meðal ókunnugra. Gef oss líka hugrekki til að ganga ókunnar leiðir í þjónustu við þitt ríki. Vek í okkur þrá eftir að ganga á eftir Kristi með því hugrekki og trú sem Villebaldus sýndi. Fyrir Jesú Krist, Drottin vorn. Amen