| Fæðing hl. Maríu meyjar |
Í dag, 8. september, fagnar kirkjan einni af elstu Maríuhátíðunum: fæðingu heilagrar Maríu meyjar. Þessi dagur er tákn vonar og gleði, þar sem með fæðingu hennar nálgast sú stund þegar Guð sjálfur kemur í heiminn í mannsmynd.
Saga hátíðarinnar
Uppruni hátíðarinnar tengist vígslu kirkju sem reist var til heiðurs heilagri Maríu í Jerúsalem á 6. öld. Hefðin segir að þar hafi staðið heimili foreldra Maríu, Jóakims og Önnu, og að María hafi fæðst þar. Í Róm var hátíðin tekin upp á 8. öld að frumkvæði Sergíusar I páfa (†701). Hún er þriðja hátíð „fæðingar“ í kirkjulegri helgidagaskrá Rómar: fæðing Jesú Krists á jólum, fæðing Jóhannesar skírara (24. júní) og fæðing Maríu meyjar (8. september).
Engin frásögn guðspjallanna greinir frá fæðingu Maríu né nafni foreldra hennar, en sú hefð á rætur í apókrýfa ritinu Protoevangelium Iacobi frá 2. öld. Aðalviðburður í lífi Maríu er og verður alltaf boðun engilsins, en fæðing hennar markar upphaf þess sem fullkomnast í meðgöngu hennar og hlutverki sem móður Guðs. Kirkjan horfir samt til Maríu ekki aðeins sem móður Guðs, heldur sem fyrirmyndar lærisveins Jesú: fyrir trú hennar, hlýðni, þjónustu og trúfesti jafnvel á myrkum augnablikum krossins. Þess vegna veit þjóð Guðs að finna má skjól og vernd hjá henni.
Hátíðin í fornum kaþólskum sið
Í inngangi bókarinnar Maríukver – Sögur og kvæði af heilagri guðsmóður frá fyrri tíð (útg. Hið íslenzka bókmenntafélag, Reykjavík 1996; ritstj. Ásdís Egilsdóttir, Gunnar Harðarson og Svanhildur Óskarsdóttir) er hátíðin kynnt með þessum orðum:
„Fæðingardagur Maríu nefndist Maríumessa síðari og var haldinn 8. september. Hann þekktist snemma í Austurlöndum og var haldinn á Spáni og í Róm allt frá 7. öld. Hann er talinn með í elstu norrænu dagatölunum.“ Í bókinni sjálfri er varðveitt íslensk hómilía sem ber heitið Nativitas Sancte Marie („Fæðing heilagrar Maríu“). Hún hefst á orðunum: „Svo segir hinn helgi Jeronimus prestur…“ og er efnislega byggð á Protoevangelium Jakobs, hinni áðurnefndu fornu apókrýfu frásögn. Þetta sýnir að hátíð fæðingar Maríu var ekki aðeins hluti af kirkjulegu helgihaldi hér á landi heldur er hún einnig varðveitt í íslenskum bókmennta- og trúararfi.
Tilvitnun
„Í trú hennar, í hlýðni við son sinn, í því að verða náungi frænku sinnar Elísabetar og brúðhjónanna í Kana, er María sú kona sem við eigum að líkja eftir – sérstaklega í tryggð hennar á dimmustu augnablikunum í lífi Jesú.“ (Texti Páfagarðs, sjá neðar.)
Lærdómur
Fæðing Maríu er gleðidagur, því með henni hófst nýtt skeið í sögu hjálpræðis: undirbúningur komu frelsarans. Hún er fyrirmynd þess hvernig Guð vinnur sitt verk í hljóði og auðmýkt, en lætur það vaxa og blómstra á sínum tíma.
Bæn
Heilaga María, móðir Guðs og móðir okkar, vér gleðjumst með þér á þessum degi fæðingar þinnar. Hjálpaðu okkur að eiga trú sem líkir eftir þinni, hlýðni sem svarar kalli Guðs og traust sem stendur stöðugt á myrkum stundum. Vertu okkur skjól og vernd í öllum þrautum lífsins. Amen.
Heimild: https://www.vaticannews.va/en/liturgical-holidays/feast-of-the-nativity-of-the-blessed-virgin-mary-.html