 |
| Heilagur Marteinn frá Porres |
Heilagur Marteinn frá Porres fæddist í fátækt í Lima í Perú árið 1579. Hann var sonur spænsks aðalsmanns og þeldökku frelsingjakonunnar Önnu Velásquez, sem var hugsanlega einnig af ætt frumbyggja. Faðirinn yfirgaf þau snemma og viðurkenndi ekki son sinn fyrr en átta árum síðar. Móðirin barðist ein við að sjá fyrir börnum sínum. Marteinn var aðeins tólf ára þegar hann var sendur í nám og vinnu til rakara og skurðlæknis, þar sem hann lærði að klippa hár og hjúkra sjúkum.
Nótt eftir nótt fann hann frið í bæninni og fór að verja sífellt meiri tíma í samtal við Guð. Hann þráði að þjóna Guði, en sem fátækur, dökkur drengur átti hann enga möguleika á að gerast munkur í landi þar sem lögin bönnuðu afkomendum afrískra þræla að ganga í trúarreglu.
Æviágrip
Kærleikur Guðs reyndist þó sterkari en mannlegar reglur. Marteinn bað um að fá að starfa sem þjónn í dóminíkanaklaustrinu í Lima. Hann sinnti hinum einföldustu störfum — sópaði, þreif, klippti munkana — og sýndi í öllu djúpa auðmýkt og kærleika. Eftir átta ár sá forstöðumaður klaustursins, Juan de Lorenzana, að í þessum unga manni bjó óvenjuleg hjartahlýja og trúfesti. Þrátt fyrir lögin ákvað hann að leyfa Marteini að gefa munkaloforð.
Sumir munkar tóku honum illa og kölluðu hann „blandaðan hund“ eða hæddu hann fyrir ólögmæta fæðingu hans. Marteinn lét slíkt ekki raska sálarfriði sínum. Hann svaraði illu með góðu og lýsti yfir að hann væri þjónn Guðs og bræðra sinna — jafnvel þeirra sem særðu hann. Þegar klaustrið lenti í fjárhagsvandræðum bað hann um að mega sjálfur vera seldur til að hjálpa til, en bræðurnir gátu ekki þegið slíkt.
Þegar Marteinn var 34 ára var honum fengin umsjón með sjúkradeild klaustursins. Þar fékk kærleikur hans að flæða óhindrað. Hann hjúkraði bæði munkum, þrælum og aðalsmönnum. Margir sögðu að hann læknaði fólk með því einu að færa því vatnsglas, því kærleikurinn sem bjó í honum hafði umbreytandi kraft. Þegar einn munkanna skammaði hann fyrir að hafa borið sótugan og sáran betlara inn í herbergi sitt til að hjúkra honum, svaraði Marteinn: „Samkennd, bróðir minn, er verðmætari en hreinlæti.“
Fyrir visku sína og hjartahlýju varð hann andlegur leiðbeinandi margra. Þegar hann braut reglu um hlýðni til að hjálpa manni á tímum farsóttar og forstöðumaðurinn ætlaði að ávíta hann, svaraði Marteinn auðmjúkur: „Fyrirgefðu mér, faðir, og leiðbeindu mér, því ég vissi ekki að boð hlýðninnar væru æðri boði kærleikans.“ Forstöðumaðurinn þagði — því hvernig má stöðva hjarta sem brennur af samkennd?
Marteinn lifði samkvæmt boði kærleikans — elsku til Guðs og náungans allt þar til hann andaðist 59 ára gamall árið 1639. Þegar líkami hans var grafinn upp 25 árum síðar fannst hann óskaddaður, sem margir töldu tákn um samþykki Guðs á helgi hans. Hann var tekinn í tölu blessaðra árið 1837 af Gregoríusi páfa XVI og í tölu heilagra af Jóhannesi XXIII páfa árið 1962. Hann er verndardýrlingur samkenndar, jafnréttis og hjúkrunarstarfa.
Kraftaverk og vitnisburðir
Í helgisögnum Marteins frá Porres er sagt frá margvíslegum kraftaverkum sem endurspegla trú hans og kærleika. Margir samtímamenn hans sögðu hann hafa fengið náðargáfur sem ekki yrðu skýrðar með náttúrulegum hætti. Þeir sem unnu með honum í klaustrinu sögðu hann stundum hafa birst á tveimur stöðum í senn þegar hann sinnti sjúkum, farið í gegnum læstar dyr til að hjálpa þurfandi og jafnvel svifið í bæninni. Hann var einnig sagður hafa sérstaka samkennd með dýrum og gefið hundum, köttum og músum að borða úr sömu skál, sem var á sínum tíma talin einstök mynd af friði og sátt í sköpuninni.
Þegar til kom að kirkjan mæti líf hans til upptöku í tölu heilagra voru tvö kraftaverk formlega tekin til sönnunar. Annað átti sér stað í Paraguay árið 1948 og hitt á Tenerife árið 1956. Þessar frásagnir, sem voru rannsakaðar af kirkjunni, staðfestu að milliganga Marteins hefði haft læknandi og lífgandi áhrif á þá sem báðu hann um fyrirbæn.
Einnig á síðari tímum hafa einstaklingar borið vitni um bænheyrslur fyrir milligöngu heilags Marteins. Einn þeirra sagði frá lækningu sem hann tengdi við fyrirbæn dýrlingins, og var frásögnin síðar birt í kaþólskum fréttamiðlum. Þannig heldur sagan áfram að lifa — ekki aðeins sem minning um liðinn tíma, heldur sem vitnisburður um þann kærleika sem læknar hjörtu og bræðir múra.
Lærdómur
Heilagur Marteinn frá Porres minnir okkur á að sönn helgi felst ekki í háum stöðum eða stöðutáknum, heldur í hinu smáa sem gert er af kærleika. Hann lifði á tímum kúgunar og mismununar, en svaraði hatri með mildi og yfirgangi með auðmýkt. Hann sýndi að enginn er of lítill í augum Guðs til að verða ljós í myrkri heimsins.
Bæn
Drottinn Jesús Kristur,
þú sem gerðir heilagan Martein að tákni kærleika og auðmýktar,
ger þú hjörtu okkar fús til að þjóna öðrum
án þess að líta til uppruna, húðlitar eða stöðu.
Lærðu okkur að þekkja þig í hverjum manni
og að láta samkennd ráða för í stað stolts og hræðslu.
Fylltu okkur anda friðar þíns
eins og þú fylltir hjarta heilags Marteins frá Porres.
Amen.
--
Byggt á texta frá vefsetri Páfagarðs: https://www.vaticannews.va/en/saints/11/03/st--martin-de-porres--dominican.html