13 febrúar 2025

Blessaður Jórdan af Saxlandi Dóminíkani - minning 13. febrúar

Blessaður Jórdan af Saxlandi var einn af fyrstu meðlimum Dóminíkanareglunnar og tók við sem leiðtogi reglunnar eftir heilagan Dominik. Hann var fæddur um 1190 í Westfalen, sem tilheyrði þá hertogadæminu Saxlandi, og hann varð síðar þekktur sem Jórdan af Saxlandi. Hann nam við háskólann í París og var þar meðal nemenda Reginalds af Orléans, sem kynnti hann fyrir Dóminíkanareglunni. Árið 1220 gekk hann til liðs við regluna og varð brátt einn af áhrifamestu predikurum hennar.

Jórdan var einstaklega fær í að laða fólk að reglunni og fjölgaði bræðrum hennar verulega. Með eldmóði sínum og sannfæringarkrafti tókst honum að vinna marga unga háskólanema til Dóminíkana, þar á meðal heilagan Albertus Magnus. Hann ferðaðist víða um Evrópu, predikaði og stofnaði klaustur, sérstaklega í Þýskalandi, Frakklandi og á Ítalíu. Aðferð hans var ekki aðeins bundin við rökræður heldur einnig andlega djúp og innblásin af kærleika.

Árið 1222 var Jórdan valinn til að taka við sem leiðtogi Dóminíkanareglunnar eftir andlát heilags Dominiks. Hann stýrði reglunni af festu og visku, mótaði hana frekar og styrkti skipulag hennar. Hann lagði áherslu á nám og guðfræðilega menntun reglubræðra, enda taldi hann hana lykilinn að góðri prédikun og útbreiðslu fagnaðarerindisins. Hann var einnig þekktur fyrir djúpa andlega innsýn og ástúðlega leiðsögn.

Þrátt fyrir önn sína í stjórnun og boðun fagnaðarerindisins gleymdi Jórdan aldrei lífi bænarinnar. Hann var maður djúprar íhugunar og einfaldleika, og bréf hans og skrif sýna hve mikinn kærleika hann bar til bræðra sinna í reglunni. Hann skrifaði einnig um líf heilags Dominiks, og varð sú frásögn ein mikilvægasta heimildin um líf stofnandans.

Jórdan lést árið 1237 í sjóslysi við Palestínu, þegar hann var á leið heim frá pílagrímsferð til Landsins Helga. Hann var fljótlega eftir andlát sitt talinn heilagur af þeim sem þekktu hann, og árið 1825 var hann formlega lýstur blessaður af kaþólsku kirkjunni. Arfleifð hans lifir áfram í Dóminíkanareglunni, sem heldur áfram að mennta, boða og verja trúna með þeim anda sem hann lagði grunninn að.

https://www.english.op.org/godzdogz/great-dominicans-blessed-jordan-of-saxony/

12 febrúar 2025

Hl. Saturninus og félagar - minning 12. febrúar

Hinn heilagi Saturninus og félagar hans, píslarvottar í Abitina í Afríku, voru kristnir trúmenn sem létu lífið fyrir trú sína snemma á fjórðu öld, á tímum ofsókna Díókletíanusar keisara. Þeir voru hluti af hópi sem kaus að halda áfram að koma saman til guðrækni þrátt fyrir keisaraleg lög sem bönnuðu slíkan sið.

Árið 304 var þessi hópur, sem taldi yfir fjörutíu einstaklinga, handtekinn í borginni Abitina, sem var staðsett í rómversku skattlandi Afríku, á svæðinu sem nú er Túnis. Þau höfðu safnast saman til sunnudagsguðþjónustu, en það var einmitt þessi samkoma sem varð til þess að þau voru handtekin. Þegar þau voru leidd fyrir rómverska landstjórann Anulinus, voru þau yfirheyrð og beitt pyntingum í þeirri von að þau myndu afneita trú sinni og játa að þau hefðu brotið keisaralögin.

Þrátt fyrir grimmilega meðferð stóðu píslarvottarnir fastir í trúnni. Ein frægasta tilvitnun úr framburði þeirra er setningin: "Sine dominico non possumus," sem þýðir: "Við getum ekki verið án Drottins dags." Þetta var vitnisburður um að fyrir þá væri guðrækni og helgihald ekki bara hluti af lífi þeirra, heldur lífsnauðsyn. Þeir litu á sunnudaginn sem ómissandi tíma til að fagna upprisu Krists og styrkja samfélag sitt í trúnni.

Saturninus var álitinn leiðtogi hópsins, en meðal hinna píslarvottanna voru bæði karlar og konur, prestar, leikmenn og jafnvel ungmenni. Þeir voru fluttir til Karþagó, þar sem þeir gengu í gegnum langvarandi pyntingar og margir þeirra létust af þeirra völdum. Sumir dóu í fangelsi, en aðrir urðu fyrir lífláti. Þeir voru þannig vitnisburðir um hinn óbifanlega kraft trúarinnar og viljann til að láta lífið fyrir Krist.

Minning píslarvottanna frá Abitina er 12. febrúar í kaþólsku kirkjunni, og vitnisburður þeirra um mikilvægi sunnudagshelgihaldsins hefur orðið innblástur fyrir kristna menn í aldanna rás. Saga þeirra stendur sem öflug áminning um hugrekki þeirra sem standa fastir í trú sinni, jafnvel andspænis ofsóknum og dauða. Þeir minna á að samfélag trúaðra og tilbeiðsla Guðs eru ekki aðeins réttur heldur einnig ómissandi þáttur í trúarlífi kristinna manna.


11 febrúar 2025

Heilög María mey og Lourdes – Birtingar og Pílagrímastaður

Lourdes er einn af þekktustu pílagrímastöðum kristinna manna og tengist beinlínis heilagri Maríu mey. Saga Lourdes hófst árið 1858 þegar fjórtán ára frönsk stúlka, Bernadette Soubirous, varð vitni að mörgum birtingum Maríu meyjar í Massabielle-hellinum við bæinn Lourdes í suðvesturhluta Frakklands.

Samkvæmt frásögnum Bernadette birtist hin „fagra kona“ henni alls átján sinnum á tímabilinu frá 11. febrúar til 16. júlí árið 1858. Þann 11. febrúar, sem síðar varð helgaður sem dagur Maríubirtingarinnar í Lourdes, sá Bernadette Maríu í fyrsta skipti og þar með hófst þessi merkilega trúarreynsla sem hefur haft áhrif á milljónir manna.

Í einni þessara vitran sagði María: „Que soy era Immaculada Concepciou“ („Ég er hinn flekklausi getnaður“). Þessi yfirlýsing snerti marga, þar sem hún var í fullu samræmi við kenningu kaþólsku kirkjunnar um hinn óflekkaða getnað Maríu, sem páfi Píus IX hafði lýst yfir sem kennisetningu aðeins fjórum árum áður, árið 1854.

Eitt af því sem Lourdes er þekkt fyrir er lækningamáttur vatnsins úr uppsprettunni sem Bernadette fann samkvæmt leiðsögn Maríu. Margir pílagrímar koma árlega til að baða sig í vatninu, og ótal sögur hafa verið skráðar um kraftaverk og lækningar sem eru taldar hafa átt sér stað í Lourdes. Kaþólska kirkjan hefur viðurkennt fjölmörg slík tilvik eftir strangar rannsóknir.

Í dag er Lourdes einn helsti pílagrímastaður kaþólskra og þangað koma milljónir gesta á hverju ári til bæna og íhugunar. Mikið er lagt upp úr þjónustu við sjúka og fatlaða pílagríma, og sjálfboðaliðastarf er þar afar öflugt. Pílagrímar taka gjarnan þátt í skrúðgöngum með kertaljósum að kvöldi til, þar sem bænir og sálmar helgaðir heilagri Maríu eru sungnir. Einnig sækja margir daglegar messur og koma við í helgidómnum þar sem steinhellirinn er staðsettur.

Saga Lourdes er ekki aðeins mikilvæg fyrir kaþólska kirkjuna heldur einnig fyrir kristna menn almennt, þar sem hún hefur verið tákn um von, trú og lækningu í yfir 160 ár. Lourdes endurspeglar dýpt helgunar heilagrar Maríu meyjar og tengsl hennar við þá sem leita huggunar og trúarlegrar reynslu. Fyrir marga er heimsókn til Lourdes mikilvægur þáttur í andlegri vegferð þeirra og styrking trúarinnar á mátt bænarinnar og Maríu sem móður og til fyrirbæna.

https://www.lourdes-france.org/en/

10 febrúar 2025

Heilög Skolastika - minning 10. febrúar

Heilög Skolastika (um 480–547) var systir hins fræga Benedikts frá Núrsiu, stofnanda vestrænnar munkareglu. Hún er talin hafa verið ein fyrsta nunna Benediktsreglunnar og er dýrlingur sem hefur verið heiðruð í kaþólsku kirkjunni í aldanna rás. Heimildir um líf hennar og helgi hafa verið varðveittar í ritum Páls djákna og Gregoríusar mikla páfa, sem segir frá einstöku sambandi milli Skolastiku og Benedikts.


Skolastika ákvað snemma á ævinni að helga líf sitt Guði. Hún stofnaði klaustur í nágrenni Monte Cassino, þar sem Benedikt hafði reist hina frægu munkaklausturbyggingu sína. Þar lifði hún samkvæmt reglum Benedikts, í bæn og einfaldleika, og tileinkaði sér andlega dýpt sem gerði hana að fyrirmynd trúaðra kvenna á miðöldum og síðar.

Ein frægasta saga um Skolastiku segir frá síðasta fundi hennar og Benedikts. Þau hittust árlega til að ræða andleg efni, en þar sem hún var nunna og hann munkur, máttu þau ekki vera lengi saman. Í síðasta sinn sem þau hittust, bað Skolastika Benedikt um að dvelja lengur og halda áfram að ræða andleg málefni. Þegar Benedikt vildi halda reglu sinni og fara heim, bað hún til Guðs og skyndilega skall á óveður svo hann gat ekki farið. Benedikt skildi þá að þetta var Guðs vilji. Þau eyddu nóttinni í umræður um helg málefni og samkvæmt frásögnum Gregoríusar mikla andaðist Skolastika aðeins þremur dögum síðar. Benedikt sá sál hennar stíga til himna í formi dúfu og jarðsetti hana í grafhýsi þeirra systkina við hlið klaustursins.

Heilög Skolastika er verndardýrlingur nunna, klaustra og þeirra sem leita skjóls fyrir óveðri. Hátíðisdagur hennar er haldinn hátíðlegur 10. febrúar ár hvert. Saga hennar er vitnisburður um djúpa guðrækni, trúfesti og kærleika systkina. Hún minnir á að andleg vinátta og trúarlegt samfélag geta verið aflvakar lífsins og að kærleikur Guðs er sterkur, jafnvel gagnvart reglum og venjum.

09 febrúar 2025

Ávarp heilags föður Frans til pílagríma frá Norðurlöndunum

Áheyrnarsalurinn

Mánudagur, 3. febrúar 2025

Yðar eminens,
Kæru bræður biskupar,
Kæru vinir,

Mér er ánægja að heilsa ykkur öllum frá Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi og Íslandi í tilefni af pílagrímsferð ykkar til Rómar, skipulagðrar af norrænu biskuparáðstefnunni.

Í gegnum þessa reynslu að ferðast saman sem bræður og systur í Kristi, bið ég að hjörtu ykkar styrkist í trú, von og kærleika, því þetta eru þrír grundvallarþættir kristins lífs, þrjár leiðir sem Heilagur Andi leiðir okkur á ferð okkar, og á pílagrímsferð okkar, því við erum öll pílagrímar (sbr. Almenn áheyrn, 24. apríl 2024).

Leiðarstef þessa helgiárs, eins og þið vitið vel, er „Pílagrímar vonar“. Það er bæn mín að von ykkar verði styrkt á þessum dögum. Þið eruð örugglega þegar meðvituð um merki vonar í heimalöndum ykkar, því kirkjan í löndum ykkar, þótt hún sé lítil, er að vaxa að fjölda. Hún vex alltaf. Við getum þakkað almáttugum Guði að fræ trúarinnar sem gróðursett og vökvað var þar af kynslóðum þrautseigra hirða og fólks er að bera ávöxt. Þetta ætti ekki að koma okkur á óvart, því Guð er alltaf trúr loforðum sínum!

Þegar þið heimsækið hina ýmsu helgu staði í hinni eilífu borg, sérstaklega grafir heilögu postulanna Péturs og Páls, bið ég einnig að trú ykkar á Drottin Jesú og vitund ykkar um að tilheyra honum og hver öðrum í samfélagi kirkjunnar verði nærð og dýpkuð. Á þennan hátt, með huga og hjarta í meira samræmi við umbreytandi náð Krists, munuð þið geta snúið aftur til landa ykkar full af gleðilegum eldmóði til að deila hinni miklu gjöf sem þið hafið tekið á móti, því, eins og heilagur Páll segir okkur, höfum við verið sköpuð í Kristi til að gera góð verk (sbr. Ef 2:8-10).

Reyndar getur ekkert verið mikilvægara „verk“ en að miðla frelsandi boðskap fagnaðarerindisins til annarra, og við erum kölluð til að gera þetta sérstaklega fyrir þá sem eru á jaðrinum. Hér getið þið hugsanlega hugsað um þá sem kunna að vera einmana eða einangraðir – svo margir eru einangraðir eða einmana – í hjarta eða á jaðri samfélaga ykkar og fjarlægari svæða. Ennfremur er þetta verkefni falið hverju ykkar, óháð aldri, stöðu í lífinu eða hæfileikum. Jafnvel þeir ykkar sem eru aldraðir, veikir eða eiga í erfiðleikum á einhvern hátt hafa göfuga köllun til að bera vitni um samúðarfullan og blíðan kærleika Föðurins.

Þegar þið snúið heim, munið þá að pílagrímsferðinni lýkur ekki heldur breytir hún áherslu sinni í daglega „pílagrímsferð lærisveinsins“ og köllun til að þrauka í verkefni boðunar fagnaðarerindisins. Í þessu sambandi myndi ég hvetja lífleg kaþólsk samfélög ykkar til að vinna með kristnum bræðrum ykkar, því á þessum krefjandi tímum, mörkuðum af stríði í Evrópu og um allan heim, þarfnast mjög hin mannlega fjölskylda okkar sameinaðs vitnisburðar um sátt, lækningu og frið sem aðeins getur komið frá Guði.

Sömuleiðis, í fjölmenningarlegu samhengi ykkar, eruð þið kölluð til að eiga samtal og vinna saman með fylgjendum annarra trúarbragða, margir þeirra eru innflytjendur sem þið hafið tekið svo vel á móti í samfélögum ykkar. Reyndar man ég eftir að hafa séð þetta með eigin augum í heimsókn minni til Svíþjóðar árið 2016. Og fyrir okkur í löndum Suður-Ameríku, á tímum einræðisstjórna – í Brasilíu, Úrúgvæ, Chile, Argentínu – flúðu bræður okkar og systur einræðisstjórnirnar og fóru þangað. Haldið áfram að vera ljósberar gestrisni og bróðurlegrar samstöðu!

Að lokum, orð til yngri pílagrímanna meðal ykkar. Sem hluta af viðburðum þessa árs, hinn 27. apríl, munum við fagna töku blessaðs Carlo Acutis í tölu dýrlinganna. Þessi ungi dýrlingur okkar tíma sýnir ykkur, og okkur öllum, hversu mögulegt það er í heiminum í dag fyrir unga fólkið að fylgja Jesú, deila kenningum hans með öðrum, og þannig finna fyllingu lífsins í gleði, frelsi og heilagleika. Leyfið mér því að hvetja ykkur, kæru ungu vinir, til að fylgja fordæmi hans; að elska Jesú, vera nánir honum í sakramentunum, sérstaklega í altarissakramentinu, og deila trú ykkar af hugrekki með jafnöldrum ykkar.

Með þessum orðum fel ég ykkur öll vernd Maríu meyjar. Ég bið fyrir ykkur og fjölskyldum ykkar, prestunum ykkar og öllum í kaþólska samfélaginu í löndum ykkar. Og ég bið ykkur, vinsamlega, að biðja fyrir mér.

Guð blessi ykkur!

08 febrúar 2025

Heilög Jósefína Bakhíta - minning 8. febrúar

Heilög Jósefína Bakhíta verndardýrlingur Súdan, er einn áhrifamesti dýrlingur nútímans, ekki aðeins vegna trúarstyrks síns heldur einnig vegna lífsreynslu sinnar. Hún fæddist um 1869 í Darfur-héraði í núverandi Súdan og upplifði mikla hörmung í æsku þegar henni var rænt og hún seld í þrældóm aðeins um sjö ára gömul. Þetta var upphaf langrar og sársaukafullrar vegferðar hennar sem þræll hjá ýmsum eigendum.

Eftir margra ára illa meðferð var hún að lokum seld ítalska ræðismanninum í Súdan, sem tók hana með til Ítalíu. Þar kynntist hún kaþólsku trúnni í gegnum Canossanunnurnar og fann þar skjól og kærleika sem hún hafði ekki þekkt áður. Þegar fyrri eigendur hennar komu til að sækja hana neitaði hún að yfirgefa nunnurnar, og málið fór fyrir dómstóla. Ítalski dómstóllinn úrskurðaði að hún væri frjáls kona, þar sem þrælahald væri ólöglegt. Í kjölfarið ákvað hún að skírast og taka við sakramentunum og gekk síðar í reglusamfélag Canossa-systra.

Eftir að hún varð nunna helgaði hún líf sitt trúboði og starfaði á nunnuklaustri í Verona þar sem hún var öðrum fyrirmynd í auðmýkt og kærleika. Þrátt fyrir allt sem hún hafði gengið í gegnum bar hún ekki hatur í hjarta sér, heldur talaði um hvernig Guð hafði leitt hana í gegnum erfiðleikana og gefið henni nýtt líf. Hún varð landsþekkt á Ítalíu fyrir friðsama nærveru sína og vitnisburð um trú og fyrirgefningu.

Jósefína Bakhíta lést árið 1947 og var tekin í tölu heilagra af Jóhannesi Páli II árið 2000. Hún er verndardýrlingur Súdan og tákn um von og frelsi fyrir alla sem hafa orðið fyrir ofbeldi og kúgun. Arfleifð hennar lifir enn í dag sem innblástur fyrir þá sem trúa á miskunn Guðs og hina óendanlegu krafta fyrirgefningar og kærleika.

Saga hennar minnir okkur á að þótt lífið geti verið fullt af þjáningu og óréttlæti, þá getur trúin umbreytt öllu og gefið nýja merkingu og tilgang. Heilög Jósefína Bakhíta er því ekki aðeins fyrirmynd trúar og vonar fyrir kristna menn, heldur einnig fyrir alla þá sem þrá réttlæti og frið í heiminum.

https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=5601

Heilagur Hieronýmus Emiliani - minning 8. febrúar

Heilagur Hieronýmus Emiliani (1486–1537) var ítalskur prestur og mannvinur sem tileinkaði líf sitt umönnun munaðarlausra og fátækra. Hann er þekktur sem stofnandi Somaschi-reglunnar, sem starfar enn í dag í þágu bágstaddra.

Hieronýmus fæddist í Feneyjum inn í auðuga og valdamikla fjölskyldu. Hann var uppalinn í anda riddaramennsku og tók snemma þátt í hernaði. Árið 1511 var hann herforingi í borgarastyrjöld og lenti í haldi óvina sinna. Í fangelsinu sneri hann sér af einlægni að trúnni, og eftir að honum var sleppt helgaði hann sig bæn og sjálfsafneitun. Þessi reynsla varð upphaf andlegrar umbreytingar hans.

Eftir að hafa verið vígður til prests árið 1518 fór Hieronýmus að sinna þeim sem samfélagið hafði ýtt út á jaðarinn, sérstaklega munaðarlausum börnum, fátækum og sjúkum. Hann stofnaði skjól fyrir munaðarleysingja í borginni Treviso og tileinkaði líf sitt því að veita þeim vernd og menntun. Verk hans vöktu athygli og studdu margir við starf hans, sem leiddi til stofnunar Somaschi-reglunnar árið 1532.

Somaschi-reglan var tileinkuð kærleiksþjónustu og menntun barna. Hún breiddist hratt út og stofnaði munaðarleysingjahæli, skóla og sjúkrahús víðsvegar um Ítalíu. Hieronýmus lagði mikla áherslu á að veita börnum ekki aðeins skjól heldur einnig trúarlega og verklega menntun, þannig að þau gætu átt tækifæri til betra lífs. Lífsviðhorf hans var grundvallað á djúpri trú á Guð og kærleika til náungans.

Árið 1537 dó Hieronýmus úr plágu sem hann hafði smitast af þegar hann hjúkraði sjúklingum í bænum Somasca. Verk hans lifðu þó áfram og reglubræður hans héldu starfi hans áfram. Clemens páfi XIII lýsti hann heilagan árið 1767 og árið 1928 var hann gerður að verndardýrlingi munaðarlausra og yfirgefinnar æsku.

Arfleifð Hieronýmusar Emiliani er sterk enn í dag. Somaschi-reglan starfar víða um heim og heldur áfram að sinna fátækum börnum og ungmennum. Líf hans er innblástur fyrir alla sem vilja lifa samkvæmt gildum trúar, kærleika og sjálfsfórnar í þágu annarra. Heilagur Hieronýmus Emiliani sýndi í verki hvernig óeigingjörn þjónusta getur umbreytt samfélögum og gefið von þeim sem hafa misst allt.

https://somascans.org/our-founder/

Blessaður Jórdan af Saxlandi Dóminíkani - minning 13. febrúar

Blessaður Jórdan af Saxlandi var einn af fyrstu meðlimum Dóminíkanareglunnar og tók við sem leiðtogi reglunnar eftir heilagan Dominik. Hann ...