Í ólgusjó samfélagslegra og trúarlegra átaka stígur presturinn Kristófer Magallanes fram sem mynd hljóðláts hugrekkis. Hann var uppi þegar trú var ólögleg og samtök lágstétta urðu að tortryggðu stjórnmálaafli. Það sem hann og félagar hans reyndu að varðveita var ekki yfirráð eða völd, heldur innsti kjarni samfélags þar sem sakramentin, bænin og samkenndin héldu rótfestu í menningu fólksins. Með elju og trúfesti hélt hann áfram að þjóna fólki sínu í leyni, á meðan ofsóknir gegn kirkjunni náðu áður óþekktum hæðum í Mexíkó. Þeir sem lifðu og dóu með honum verða tákn hins óbugandi vilja mannsins til að fylgja sannfæringu sinni, jafnvel í skugga dauðans.
Æviágrip
Kristófer Magallanes fæddist árið 1869 í Totatiche í Jalisco. Hann ólst upp við fátækt, en djúpa trú. Eftir að hafa verið vígður prestur árið 1899 helgaði hann sig fólki sveitanna, vann að menntun, stofnaði skóla og hvatti til samvinnu og kristilegra lífsgilda. Þegar andrúmsloftið í Mexíkó breyttist og trúariðkun var bönnuð með lögum, lét hann ekki af störfum heldur sinnti embætti sínu í leyni og stofnaði prestaskóla sem hann rak í kyrrþey. Hann trúði að kærleikur og trú væru óháð stjórnmálum – og lét ekki óttann standa í vegi fyrir köllun sinni.
Á þessum tíma hófst Cristero-uppreisnin, sem var andsvar við kerfisbundnu trúarofbeldi ríkisins. Þótt kirkjan hafi áður verið orðin of samofin jarðeignaaðli og misskiptingu, varð hún nú, fyrir alþýðufólkið, tákn um andlegan heim og félagslegt skjól sem var svipt í burtu í einu vetfangi. Stjórnvöld sögðust vilja framfarir, en í reynd höfðu þau tekið frá fólki réttinn til að skíra börn sín, gifta sig og deyja með prest við hlið sér.
Afleiðing þessarar ofstjórnar var Cristero-hreyfingin sem hafði kjörorðið „Viva Cristo Rey!“ – „Lifi Kristur konungur!“ – sem náði hámarki á árunum 1926 til 1929. Þetta var ekki aðeins slagorð, heldur ákall um frelsi, samvisku og trú. Í þessu samhengi var Kristófer handtekinn árið 1927, ranglega ákærður um stuðning við vopnaða uppreisn. Þegar honum var neitað um að skrifa síðustu orð sín til prestanemanna, sagði hann einfaldlega: „Ég dey saklaus og bið Guð að blóð mitt megi verða til að sameina mexíkóska bræður mína.“ Með honum gekk í dauðann nemandi hans, Agustín Caloca, sem hafnaði lífgjöf sem honum var boðið: „Ég þarf að fylgja meistara mínum – og ef það þýðir dauðann, þá fagna ég því.“
Þeir voru ekki einir. Fjórtán ára piltur, José Sánchez del Río, var pyntaður til dauða en hélt fast við trú sína og sagði: „Lifi Kristur konungur! Lifi María frá Guadalupe!“ Þessir einstaklingar og fjölmargir aðrir urðu til vitnis um að trúfesti og kærleikur eru sterkari en byssur og lögbann. Árið 2000 voru Kristófer og tuttugu og fjórir félagar hans teknir í tölu heilagra.
Tilvitnun
„Fyrir Krist og heilaga Maríu mey frá Guadalupe.“
– Heilagur Kristófer Magallanes
Lærdómur
Í Kristófer og félögum hans birtist okkur sá kraftur sem býr í samvisku mannsins. Þeir reyndu ekki að ná völdum, heldur vildu vera trúir því sem þeir töldu heilagt. Trú þeirra var ekki vopn, heldur þjónusta. Orð þeirra – „Lifi Kristur konungur“ – voru ekki krafan um yfirráð, heldur játning um innra frelsi, játning sem stendur uppi gegn öllum tímabundnum lögum og skilyrðum.
Þeir minna okkur á að trúfrelsi er ekki lúxus í frjálsu samfélagi – heldur nauðsyn. Það er ekki eingöngu réttur til að trúa, heldur einnig að lifa samkvæmt þeirri trú, opinberlega og með reisn. Þar sem slíkt frelsi er brotið, þar hrynja líka önnur mannréttindi eitt af öðru. Saga þeirra er vitnisburður um að mannlegt frelsi er helgara en vopn og að vonin getur logað jafnvel á aftökustaðnum.
Bæn
Guð eilífi og miskunnsami,
sem gafst heilögum Kristóferi Magallanes og félögum hans náð
til að elska þig allt til dauða,
veittu okkur hugrekki til að fylgja samvisku okkar,
að vera trú í myrkri, örugg í þjáningu
og miskunnsöm jafnvel gagnvart þeim sem ofsækja.
Megum við, líkt og þeir, bera nafn þitt með virðingu
og lifa í þjónustu sannleikans.
Fyrir Krist, Drottin vorn. Amen.