 |
| Hl. Ignatíus frá Loyola. Mynd: ChatGPT |
Í dag, 31. júlí, minnist kirkjan heilags Ignatíusar frá Loyola, prests og stofnanda Jesúítareglunnar. Hann fæddist árið 1491 og lést í Róm árið 1556. Hann var maður umbreytingar: hermaður að eðlisfari, riddaralegur og metnaðarfullur að uppruna, en varð fyrir trúarlegum áhrifum af lestri helgisagna, íhugun þeirra og í pílagrímsferðum. Í gegnum eigin baráttu varð hann öðrum leiðbeinandi og stofnaði trúarreglu sem átti eftir að hafa djúpstæð áhrif á kirkjuna – ekki aðeins sem varnarsveit gegn kenningum 16. aldar, heldur sem nýtt sóknarafl með skýrri köllun: Ad majorem Dei gloriam – til meiri dýrðar Guðs.
Æviágrip Ignatíusar frá Loyola
Ignatíus, sem hét fullu nafni Iñigo López de Loyola, fæddist inn í baskneska aðalsætt. Hann var fyrst og fremst gefinn fyrir hermennsku í æsku og sótti í vopnaburð, hetjudáðir og rómantík fremur en guðrækni. Þessi stefna tók enda árið 1521 þegar hann særðist alvarlega í vörn við kastalann í Pamplona og varð rúmliggjandi í langan tíma á Loyola-setrinu. Þar komst hann í kynni við bækur um Krist og heilaga menn, einkum Legenda Aurea og rit Lúdolfs frá Saxlandi. Þær vöktu í honum nýja þrá – eftir anda fremur en sverði.
Hann lagði af stað í pílagrímsferð og tók einlæga ákvörðun um að lifa fyrir Krist. Hann lagði niður sverðið í Montserrat klaustrinu. Hann upplifði djúpstæða trúarlega reynslu sem varð upphafið að einu áhrifamesta riti í kristinni íhugunarsögu: Andlegar æfingar (Exercitia Spiritualia).
Ignatíus hóf síðan nám í París og þar safnaðist hópur manna kringum hann, þar á meðal Frakkar, Spánverjar og Portúgalir, sem síðar stofnuðu Jesúítaregluna með honum. Þeir gáfu heit á Montmartre árið 1534. Árið 1540 samþykkti páfi stofnun Societas Jesu (Jesúfélagsins), og þar með hófst saga reglunnar sem hefur verið öflug í því að vinna að samstöðu kirkjunnar gegn klofningi og brotthvarfi frá trú.
Ignatíus dvaldi síðustu ár sín í Róm og stjórnaði reglunni um allan heim. Þegar hann lést árið 1556 voru meðlimir reglunnar orðnir meira en 2000.
Hugleiðing um manninn og arfleifð hans
Ignatíus hefur verið bæði dáður og gagnrýndur í sögunni – kallaður bæði vitur andlegur leiðtogi og einstrengingslegur hershöfðingi sálna. En í öllum lýsingum, jafnvel gagnrýnum, blasir við mynd af manni sem lifði heildstæða köllun: öll hans skipulagshæfni, myndunarþrá, sjálfsagi og dulræn reynsla varð hluti af þeirri reglu sem hann stofnaði – og sem lifir enn.
Það sem gerir Ignatíus dýrmætan sem fyrirmynd er mannúðin sem leynist undir aganum. Hann ráðlagði félögum sínum að gæta hófs í meinlætum, leyfa huganum stundum að hvílast og lagði áherslu á að bænin skyldi vera samhljómur lífs og líkama – ekki drepandi skyldulist.
Tilvitnun
„Þú mátt ekki láta það viðgangast, að líkamanum hnigni. Ef þú gerir það, getur hinn innri maður ekki starfað eðlilega.“
(Bréf Ignatíusar til Francis Borgia hertoga)
Hvað getum við lært af Ignatiusi í dag?
Andi Ignatíusar hvetur okkur til að sameina einbeitingu og íhugun, sjálfsskoðun og framtak, bænalíf og menntun. Hann kenndi að það sem virkar á einn hentar ekki endilega öðrum – og að Guð leiðir mannshjartað í gegnum mismunandi aðstæður. Í samfélagi þar sem trúrækni er oft sett fram sem valkostur frekar en grunnstoð, minnir Ignatíus okkur á dýpt trúarinnar og mikilvægi þess að hafa Guð með í ákvörðunum.
Bæn
Guð, þú hefur með undraverðum hætti leitt þjón þinn Ignatíus Loyola frá veraldlegum metnaði til þess að fylgja Kristi krossfestum og upprisnum. Gef oss, fyrir hans forbænir og með aðstoð hinna heilögu andlegu æfinga, að við megum í öllu leita að þínum heilaga vilja og fylgja honum í kærleika og trúfesti. Fyrir Krist vorn Drottin. Amen.