Heilagur Rómanus - minning 28. febrúar

Heilagur Rómanus ábóti, sem minnst er 28. febrúar, var frumkvöðull í einsetulífi og klaustursamfélögum í Gallíu á 5. öld. Hann og bróðir hans, heilagur Lupicinus, lögðu grunn að klaustrum í fjalllendi Mont Jura og urðu áhrifamiklir leiðtogar í mótun vestræns klausturlífs.

Heilagur Gabríel af Hinni syrgjandi Guðsmóður - minning 27. febrúar

Heilagur Gabríel af Hinni syrgjandi Guðsmóður, var ítalskur munkur í reglu Passionista. Hann fæddist árið 1838 í Assisi á Ítalíu og hlaut skírnarnafnið Francesco Possenti. Hann var lífsglaður ungur maður, og eftir að hafa upplifað djúpa trúarlega köllun ákvað hann að helga líf sitt Guði.

Heilagur Ansgar – postuli Norðurlanda

Heilagur Ansgar (801–865) er gjarnan nefndur postuli Norðurlanda fyrir kristniboðsstarf sitt í Danmörku og Svíþjóð á 9. öld. Hann fæddist í norðurhluta Frakklands og gekk ungur í klaustur. Þar sýndi hann mikla guðrækni og námsfýsi. Hann gekk í Benediktsregluna og var síðar sendur sem trúboði til Norðurlanda, sem á þeim tíma voru að mestu heiðin lönd.  

Heilagur Nestor af Magydos - minning 25. febrúar

Heilagur Nestor af Magydos var biskup og píslarvottur sem lifði á tímum ofsókna Rómverja gegn kristnum mönnum á 3. öld. Hann var biskup í borginni Magydos í Pamfýlíu, sem var staðsett á svæði sem nú tilheyrir suðurhluta Tyrklands. Líf hans og dauði eru fyrst og fremst þekkt í gegnum frásagnir um píslarvætti hans, en hann er talinn hafa látist árið 250 e.Kr. í ofsóknum keisarans Deciusar.

Heilög Teresía Margrét af hinu Heilaga Hjarta

Heilög Teresía Margrét af hinu Heilaga Hjarta (1747–1770) var Karmelnunna sem lifði stutta ævi en skildi eftir sig djúp andleg áhrif. Hún fæddist sem Anna Maria Redi í Arezzo á Ítalíu og ólst upp í trúuðu og velmegandi umhverfi. Hún sýndi snemma guðræknislega köllun og gekk sextán ára gömul í Karmelregluna í Flórens.

Pétursmessa á vetri – Biskupsstóll Péturs postula hátíð 22. febrúar

Hátíð Pétursmessu á vetri beinist að „cathedra“ Péturs, eða biskupsstóli hans, og sérstöku hlutverki sem Jesús fól honum sem leiðtoga postulanna. Þessi kirkjuhátíð á rætur sínar að rekja allt aftur til þriðju aldar og er aðgreind frá Pétursmessu á sumri, sem haldin er 29. júní til minningar um píslarvætti hans. Uppruni hátíðarinnar er bundinn við biskupsstól Péturs, sem var tákn hins andlega valds sem hann fékk til að leiða og vernda kristna söfnuðinn.

Hl. Pétur Damian - minning 21. febrúar

Heilagur Pétur Damian (1007–1072) var einn áhrifamesti guðfræðingur og umbótamaður miðalda. Hann var biskup í Ostia, kardínáli og síðar útnefndur kirkjufræðari (Doctor of the Church). Hann var einnig meðlimur í Kamaldúlareglunni, sem sameinaði einsetulíf og klausturlíf í anda heilags Benedikts.

Blessuð María af Jesú - minning í febrúar

Blessuð María af Jesú, einnig þekkt sem María López Rivas, var spænsk Karmelnunna á 16. og 17. öld. Hún fæddist árið 1560 í Tartanedo á Spáni og gekk ung í reglu Karmels í Toledo, þar sem hún helgaði líf sitt bænum, íhugun og þjónustu við Guð.

Hl. Conrad Confalonieri - minning 19. febrúar

Hl. Conrad Confalonieri var ítalskur einsetumaður og Fransiskani sem var uppi á 14. öld. Hann fæddist árið 1290 í borginni Piacenza á Norður-Ítalíu og var af aðalsættum. Líf hans tók þó óvænta stefnu eftir atburð sem breytti öllu fyrir hann.

Blessaður Jóhannes frá Fiesole (Beato Angelico) - minning 18. febrúar

Beato Angelico (um 1395–1455), einnig þekktur sem Fra Angelico, var ítalskur málarameistari og meðlimur í Dóminíkanareglunni. Hann var frægur fyrir trúarlega list sína, sem einkenndist af djúpri andlegri sýn og tækniþróun endurreisnarstílsins. Hann var upphaflega nefndur Guido di Pietro en tók sér nafnið Fra Giovanni þegar hann gekk í klaustrið San Domenico í Fiesole. Seinna fékk hann viðurnefnið „Beato Angelico“ („Hinn blessaði engilslegi“) vegna einstakrar guðrækni og hæfni sinnar í að túlka helgar frásagnir með list sinni.

Hinir sjö stofnendur Servítareglunnar - minning 17. febrúar

Hinn 17. febrúar minnir kirkjan á hina sjö stofnendur Servítareglunnar, sem eru meðal hinna fáu hópa heilagra sem hafa verið teknir sameiginlega í heilagra tölu. Þessir menn voru kaupmenn frá Flórens á 13. öld, en í stað þess að lifa hefðbundnu borgaralegu lífi ákváðu þeir að helga sig Guði og þjónustu við Maríu mey.

Hinir heilögu Kýrill og Meþódíus - minning 14. febrúar

Hinir heilögu bræður Kýrill og Meþódíus eru meðal mikilvægustu trúboða kristninnar og verndardýrlingar Evrópu. Þeir fæddust á 9. öld í borginni Þessaloníku í því sem nú er Grikkland og unnu ómetanlegt starf við að kristna og mennta slavneskar þjóðir. Verk þeirra hafði djúpstæð áhrif á trúarlega, menningarlega og pólitíska þróun Mið- og Austur-Evrópu.

Blessaður Jórdan af Saxlandi Dóminíkani - minning 13. febrúar

Blessaður Jórdan af Saxlandi var einn af fyrstu meðlimum Dóminíkanareglunnar og tók við sem leiðtogi reglunnar eftir heilagan Dominik. Hann var fæddur um 1190 í Westfalen, sem tilheyrði þá hertogadæminu Saxlandi, og hann varð síðar þekktur sem Jórdan af Saxlandi. Hann nam við háskólann í París og var þar meðal nemenda Reginalds af Orléans, sem kynnti hann fyrir Dóminíkanareglunni. Árið 1220 gekk hann til liðs við regluna og varð brátt einn af áhrifamestu predikurum hennar.

Hl. Saturninus og félagar - minning 12. febrúar

Hinn heilagi Saturninus og félagar hans, píslarvottar í Abitina í Afríku, voru kristnir trúmenn sem létu lífið fyrir trú sína snemma á fjórðu öld, á tímum ofsókna Díókletíanusar keisara. Þeir voru hluti af hópi sem kaus að halda áfram að koma saman til guðrækni þrátt fyrir keisaraleg lög sem bönnuðu slíkan sið.

Heilög María mey og Lourdes – Birtingar og Pílagrímastaður

Lourdes er einn af þekktustu pílagrímastöðum kristinna manna og tengist beinlínis heilagri Maríu mey. Saga Lourdes hófst árið 1858 þegar fjórtán ára frönsk stúlka, Bernadette Soubirous, varð vitni að mörgum birtingum Maríu meyjar í Massabielle-hellinum við bæinn Lourdes í suðvesturhluta Frakklands.

Heilög Skolastika - minning 10. febrúar

Heilög Skolastika (um 480–547) var systir hins fræga Benedikts frá Núrsiu, stofnanda vestrænnar munkareglu. Hún er talin hafa verið ein fyrsta nunna Benediktsreglunnar og er dýrlingur sem hefur verið heiðruð í kaþólsku kirkjunni í aldanna rás. Heimildir um líf hennar og helgi hafa verið varðveittar í ritum Páls djákna og Gregoríusar mikla páfa, sem segir frá einstöku sambandi milli Skolastiku og Benedikts.

Skolastika ákvað snemma á ævinni að helga líf sitt Guði. Hún stofnaði klaustur í nágrenni Monte Cassino, þar sem Benedikt hafði reist hina frægu munkaklausturbyggingu sína. Þar lifði hún samkvæmt reglum Benedikts, í bæn og einfaldleika, og tileinkaði sér andlega dýpt sem gerði hana að fyrirmynd trúaðra kvenna á miðöldum og síðar.

Ein frægasta saga um Skolastiku segir frá síðasta fundi hennar og Benedikts. Þau hittust árlega til að ræða andleg efni, en þar sem hún var nunna og hann munkur, máttu þau ekki vera lengi saman. Í síðasta sinn sem þau hittust, bað Skolastika Benedikt um að dvelja lengur og halda áfram að ræða andleg málefni. Þegar Benedikt vildi halda reglu sinni og fara heim, bað hún til Guðs og skyndilega skall á óveður svo hann gat ekki farið. Benedikt skildi þá að þetta var Guðs vilji. Þau eyddu nóttinni í umræður um helg málefni og samkvæmt frásögnum Gregoríusar mikla andaðist Skolastika aðeins þremur dögum síðar. Benedikt sá sál hennar stíga til himna í formi dúfu og jarðsetti hana í grafhýsi þeirra systkina við hlið klaustursins.

Heilög Skolastika er verndardýrlingur nunna, klaustra og þeirra sem leita skjóls fyrir óveðri. Hátíðisdagur hennar er haldinn hátíðlegur 10. febrúar ár hvert. Saga hennar er vitnisburður um djúpa guðrækni, trúfesti og kærleika systkina. Hún minnir á að andleg vinátta og trúarlegt samfélag geta verið aflvakar lífsins og að kærleikur Guðs er sterkur, jafnvel gagnvart reglum og venjum.

https://www.vaticannews.va/en/saints/02/10/st--scolastica--virgin--sister-di-s--benedetto.html

Ávarp heilags föður Frans til pílagríma frá Norðurlöndunum

Áheyrnarsalurinn

Mánudagur, 3. febrúar 2025

Yðar eminens,
Kæru bræður biskupar,
Kæru vinir,

Mér er ánægja að heilsa ykkur öllum frá Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi og Íslandi í tilefni af pílagrímsferð ykkar til Rómar, skipulagðrar af norrænu biskuparáðstefnunni.

Í gegnum þessa reynslu að ferðast saman sem bræður og systur í Kristi, bið ég að hjörtu ykkar styrkist í trú, von og kærleika, því þetta eru þrír grundvallarþættir kristins lífs, þrjár leiðir sem Heilagur Andi leiðir okkur á ferð okkar, og á pílagrímsferð okkar, því við erum öll pílagrímar (sbr. Almenn áheyrn, 24. apríl 2024).

Leiðarstef þessa helgiárs, eins og þið vitið vel, er „Pílagrímar vonar“. Það er bæn mín að von ykkar verði styrkt á þessum dögum. Þið eruð örugglega þegar meðvituð um merki vonar í heimalöndum ykkar, því kirkjan í löndum ykkar, þótt hún sé lítil, er að vaxa að fjölda. Hún vex alltaf. Við getum þakkað almáttugum Guði að fræ trúarinnar sem gróðursett og vökvað var þar af kynslóðum þrautseigra hirða og fólks er að bera ávöxt. Þetta ætti ekki að koma okkur á óvart, því Guð er alltaf trúr loforðum sínum!

Þegar þið heimsækið hina ýmsu helgu staði í hinni eilífu borg, sérstaklega grafir heilögu postulanna Péturs og Páls, bið ég einnig að trú ykkar á Drottin Jesú og vitund ykkar um að tilheyra honum og hver öðrum í samfélagi kirkjunnar verði nærð og dýpkuð. Á þennan hátt, með huga og hjarta í meira samræmi við umbreytandi náð Krists, munuð þið geta snúið aftur til landa ykkar full af gleðilegum eldmóði til að deila hinni miklu gjöf sem þið hafið tekið á móti, því, eins og heilagur Páll segir okkur, höfum við verið sköpuð í Kristi til að gera góð verk (sbr. Ef 2:8-10).

Reyndar getur ekkert verið mikilvægara „verk“ en að miðla frelsandi boðskap fagnaðarerindisins til annarra, og við erum kölluð til að gera þetta sérstaklega fyrir þá sem eru á jaðrinum. Hér getið þið hugsanlega hugsað um þá sem kunna að vera einmana eða einangraðir – svo margir eru einangraðir eða einmana – í hjarta eða á jaðri samfélaga ykkar og fjarlægari svæða. Ennfremur er þetta verkefni falið hverju ykkar, óháð aldri, stöðu í lífinu eða hæfileikum. Jafnvel þeir ykkar sem eru aldraðir, veikir eða eiga í erfiðleikum á einhvern hátt hafa göfuga köllun til að bera vitni um samúðarfullan og blíðan kærleika Föðurins.

Þegar þið snúið heim, munið þá að pílagrímsferðinni lýkur ekki heldur breytir hún áherslu sinni í daglega „pílagrímsferð lærisveinsins“ og köllun til að þrauka í verkefni boðunar fagnaðarerindisins. Í þessu sambandi myndi ég hvetja lífleg kaþólsk samfélög ykkar til að vinna með kristnum bræðrum ykkar, því á þessum krefjandi tímum, mörkuðum af stríði í Evrópu og um allan heim, þarfnast mjög hin mannlega fjölskylda okkar sameinaðs vitnisburðar um sátt, lækningu og frið sem aðeins getur komið frá Guði.

Sömuleiðis, í fjölmenningarlegu samhengi ykkar, eruð þið kölluð til að eiga samtal og vinna saman með fylgjendum annarra trúarbragða, margir þeirra eru innflytjendur sem þið hafið tekið svo vel á móti í samfélögum ykkar. Reyndar man ég eftir að hafa séð þetta með eigin augum í heimsókn minni til Svíþjóðar árið 2016. Og fyrir okkur í löndum Suður-Ameríku, á tímum einræðisstjórna – í Brasilíu, Úrúgvæ, Chile, Argentínu – flúðu bræður okkar og systur einræðisstjórnirnar og fóru þangað. Haldið áfram að vera ljósberar gestrisni og bróðurlegrar samstöðu!

Að lokum, orð til yngri pílagrímanna meðal ykkar. Sem hluta af viðburðum þessa árs, hinn 27. apríl, munum við fagna töku blessaðs Carlo Acutis í tölu dýrlinganna. Þessi ungi dýrlingur okkar tíma sýnir ykkur, og okkur öllum, hversu mögulegt það er í heiminum í dag fyrir unga fólkið að fylgja Jesú, deila kenningum hans með öðrum, og þannig finna fyllingu lífsins í gleði, frelsi og heilagleika. Leyfið mér því að hvetja ykkur, kæru ungu vinir, til að fylgja fordæmi hans; að elska Jesú, vera nánir honum í sakramentunum, sérstaklega í altarissakramentinu, og deila trú ykkar af hugrekki með jafnöldrum ykkar.

Með þessum orðum fel ég ykkur öll vernd Maríu meyjar. Ég bið fyrir ykkur og fjölskyldum ykkar, prestunum ykkar og öllum í kaþólska samfélaginu í löndum ykkar. Og ég bið ykkur, vinsamlega, að biðja fyrir mér.

Guð blessi ykkur!

Heilög Jósefína Bakhíta - minning 8. febrúar

Heilög Jósefína Bakhíta verndardýrlingur Súdan, er einn áhrifamesti dýrlingur nútímans, ekki aðeins vegna trúarstyrks síns heldur einnig vegna lífsreynslu sinnar. Hún fæddist um 1869 í Darfur-héraði í núverandi Súdan og upplifði mikla hörmung í æsku þegar henni var rænt og hún seld í þrældóm aðeins um sjö ára gömul. Þetta var upphaf langrar og sársaukafullrar vegferðar hennar sem þræll hjá ýmsum eigendum.

Eftir margra ára illa meðferð var hún að lokum seld ítalska ræðismanninum í Súdan, sem tók hana með til Ítalíu. Þar kynntist hún kaþólsku trúnni í gegnum Canossanunnurnar og fann þar skjól og kærleika sem hún hafði ekki þekkt áður. Þegar fyrri eigendur hennar komu til að sækja hana neitaði hún að yfirgefa nunnurnar, og málið fór fyrir dómstóla. Ítalski dómstóllinn úrskurðaði að hún væri frjáls kona, þar sem þrælahald væri ólöglegt. Í kjölfarið ákvað hún að skírast og taka við sakramentunum og gekk síðar í reglusamfélag Canossa-systra.

Eftir að hún varð nunna helgaði hún líf sitt trúboði og starfaði á nunnuklaustri í Verona þar sem hún var öðrum fyrirmynd í auðmýkt og kærleika. Þrátt fyrir allt sem hún hafði gengið í gegnum bar hún ekki hatur í hjarta sér, heldur talaði um hvernig Guð hafði leitt hana í gegnum erfiðleikana og gefið henni nýtt líf. Hún varð landsþekkt á Ítalíu fyrir friðsama nærveru sína og vitnisburð um trú og fyrirgefningu.

Jósefína Bakhíta lést árið 1947 og var tekin í tölu heilagra af Jóhannesi Páli II árið 2000. Hún er verndardýrlingur Súdan og tákn um von og frelsi fyrir alla sem hafa orðið fyrir ofbeldi og kúgun. Arfleifð hennar lifir enn í dag sem innblástur fyrir þá sem trúa á miskunn Guðs og hina óendanlegu krafta fyrirgefningar og kærleika.

Saga hennar minnir okkur á að þótt lífið geti verið fullt af þjáningu og óréttlæti, þá getur trúin umbreytt öllu og gefið nýja merkingu og tilgang. Heilög Jósefína Bakhíta er því ekki aðeins fyrirmynd trúar og vonar fyrir kristna menn, heldur einnig fyrir alla þá sem þrá réttlæti og frið í heiminum.

https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=5601

Heilagur Hieronýmus Emiliani - minning 8. febrúar

Heilagur Hieronýmus Emiliani (1486–1537) var ítalskur prestur og mannvinur sem tileinkaði líf sitt umönnun munaðarlausra og fátækra. Hann er þekktur sem stofnandi Somaschi-reglunnar, sem starfar enn í dag í þágu bágstaddra.

Hieronýmus fæddist í Feneyjum inn í auðuga og valdamikla fjölskyldu. Hann var uppalinn í anda riddaramennsku og tók snemma þátt í hernaði. Árið 1511 var hann herforingi í borgarastyrjöld og lenti í haldi óvina sinna. Í fangelsinu sneri hann sér af einlægni að trúnni, og eftir að honum var sleppt helgaði hann sig bæn og sjálfsafneitun. Þessi reynsla varð upphaf andlegrar umbreytingar hans.

Eftir að hafa verið vígður til prests árið 1518 fór Hieronýmus að sinna þeim sem samfélagið hafði ýtt út á jaðarinn, sérstaklega munaðarlausum börnum, fátækum og sjúkum. Hann stofnaði skjól fyrir munaðarleysingja í borginni Treviso og tileinkaði líf sitt því að veita þeim vernd og menntun. Verk hans vöktu athygli og studdu margir við starf hans, sem leiddi til stofnunar Somaschi-reglunnar árið 1532.

Somaschi-reglan var tileinkuð kærleiksþjónustu og menntun barna. Hún breiddist hratt út og stofnaði munaðarleysingjahæli, skóla og sjúkrahús víðsvegar um Ítalíu. Hieronýmus lagði mikla áherslu á að veita börnum ekki aðeins skjól heldur einnig trúarlega og verklega menntun, þannig að þau gætu átt tækifæri til betra lífs. Lífsviðhorf hans var grundvallað á djúpri trú á Guð og kærleika til náungans.

Árið 1537 dó Hieronýmus úr plágu sem hann hafði smitast af þegar hann hjúkraði sjúklingum í bænum Somasca. Verk hans lifðu þó áfram og reglubræður hans héldu starfi hans áfram. Clemens páfi XIII lýsti hann heilagan árið 1767 og árið 1928 var hann gerður að verndardýrlingi munaðarlausra og yfirgefinnar æsku.

Arfleifð Hieronýmusar Emiliani er sterk enn í dag. Somaschi-reglan starfar víða um heim og heldur áfram að sinna fátækum börnum og ungmennum. Líf hans er innblástur fyrir alla sem vilja lifa samkvæmt gildum trúar, kærleika og sjálfsfórnar í þágu annarra. Heilagur Hieronýmus Emiliani sýndi í verki hvernig óeigingjörn þjónusta getur umbreytt samfélögum og gefið von þeim sem hafa misst allt.

https://somascans.org/our-founder/

Samráðsvettvangur um helga tónlist í Missouri

Biskupsdæmið í Jefferson City í Missouri hefur hleypt af stokkunum árs samráðsvettvangi um stefnu varðandi helgitónlist. Þetta skref var stigið eftir að biskupinn, W. Shawn McKnight, dró til baka tilskipun frá haustinu 2024, sem bannaði tiltekna sálma í messum, en sú ákvörðun vakti miklar umræður innan biskupsdæmisins og á landsvísu í Bandaríkjunum. 

Markmið samráðsvettvangsins er að móta varanlega stefnu um merkingu helgrar tónlistar í helgihaldi kirkjunnar. McKnight biskup hefur lagt áherslu á að allir meðlimir kirkjunnar eigi að geta fundið sig kallaða til þátttöku í tónlist messunnar. 

Ferlið er í anda sýnódu, sem leggur áherslu á samráð allra meðlima kirkjunnar. Biskupinn hefur hvatt presta, djákna, söngstjóra, kórmeðlimi og aðra sem gegna hlutverki við flutning helgrar tónlistar að taka þátt í samráðinu. Þetta er tækifæri til að hlusta á skoðanir, reynslu og þarfir kirkjumeðlima og móta stefnu sem endurspeglar þann fjölbreytileika sem til er innan safnaðanna.

Tilskipunin sem var gefin út haustið 2024 og leiddi til ágreinings var tekin til endurskoðunar eftir gagnrýni sem kom fram. Áherslan er núna lögð á opið samtal og samvinnu, sem vonast er til að muni skapa sterkari, samræmdari stefnu í framtíðinni.

Með þessu skrefi sýnir biskupsdæmið vilja til að hlusta á meðlimi sína og taka þátt í samráði til að tryggja að helg tónlist mótist af þátttöku allra. Þrátt fyrir deilur er núna horft fram á við og stefnt að því að helgihald biskupsdæmisins verði samhljóma meðal allra safnaða.

https://www.catholicnewsagency.com/news/261993/missouri-diocese-opens-sacred-music-consultation-process-after-hymn-bans-rescinded

Heilög Dóróthea - minning 6. febrúar

Heilög Dóróthea frá Sesareu í Kappadókíu var kristin mey sem lifði á tímum rómverska keisarans Díókletíanusar. Hún var þekkt fyrir fegurð, auðmýkt, hyggindi og guðlega visku, sem vakti undrun margra. Vegna trúar sinnar var hún handtekin af landstjóranum Sapríkíusi og leidd fyrir dóm. Þar játaði hún staðfastlega trú sína á Krist og neitaði að færa fórnir til heiðinna guða. Þrátt fyrir harðar pyntingar stóð hún óbifanleg í trú sinni.

Til að reyna að leiða Dórótheu af trú sinni, sendi Sapríkíus til hennar tvær konur, systurnar Kristínu og Kallistu, sem áður höfðu verið kristnar en afneitað trúnni af ótta við pyntingar. Hann skipaði þeim að sannfæra Dórótheu um að færa fórnir til heiðinna goða, en hið gagnstæða gerðist. Dóróthea sannfærði þær um að miskunn Guðs væri öllum veitt sem iðrast, og þær sneru aftur til Krists. Fyrir þetta voru þær bundnar saman og brenndar lifandi í tjörupotti, og með píslarvætti sínu fengu þær fyrirgefningu og sigurskrúð.

Eftir þetta var Dóróthea enn pyntuð, en hún þoldi þjáningarnar með gleði og þakkaði Kristi fyrir að kalla hana til Paradísar og himneskrar brúðkaupsstofu. Á leiðinni til aftöku spottaði einn af ráðgjöfum landstjórans, Þeófílus, hana og sagði: "Brúður Krists, sendu mér epli og rósir úr Paradís brúðguma þíns." Dóróthea kinkaði kolli og svaraði: "Ég skal gera það."

Á aftökustaðnum bað Dóróthea um stund til bæna. Þegar hún lauk bæninni birtist engill í líki fallegs barns með þrjú epli og þrjár rósir á hreinum líndúki. Hún bað engilinn að færa Þeófílusi þetta, og var síðan hálshöggvin með sverði.

Þegar Þeófílus fékk þessa gjöf, var hann djúpt snortinn og játaði Krist sem hinn sanna Guð. Vinir hans undruðust og spurðu hvort hann væri að gera grín eða væri orðinn vitlaus. Hann fullvissaði þá um að svo væri ekki. Þá spurðu þeir um ástæðu þessarar skyndilegu breytingar. Hann spurði hvaða mánuður væri. "Febrúar," svöruðu þeir. "Á veturna er Kappadókía þakin ís og frosti, og trén eru lauflaus. Hvað haldið þið? Hvaðan koma þessi epli og blóm?" Eftir harðar pyntingar var Þeófílus hálshöggvinn með sverði.

Leifar heilagrar Dórótheu eru varðveittar í Róm, í kirkju sem helguð er henni, og höfuð hennar er einnig í Róm, í kirkju heilagrar Maríu í Trastevere.

Saga heilagrar Dórótheu minnir okkur á kraft trúarinnar og mikilvægi þess að standa staðfastur í trúnni, jafnvel á tímum ofsókna. Hún sýnir einnig hvernig trúin getur snert hjörtu annarra og leitt þá til iðrunar og trúar. Minning hennar er haldin hátíðleg 6. febrúar ár hvert.

https://full-of-grace-and-truth.blogspot.com/2019/02/st-dorothea-dorothy-virgin-martyr-of.html

Heilög Agata - minning 5. febrúar

Heilög Agata er ein af þekktustu meyjum og píslarvottum kirkjunnar, heiðruð fyrir óbilandi trú sína og hugrekki. Hún fæddist á Sikiley á 3. öld og helgaði líf sitt Guði frá unga aldri. Þegar hún hafnaði Rómverjanum Quintianusi varð hún fyrir grimmilegum pyntingum og var að lokum dæmd til dauða fyrir trú sína.

Eftir píslarvætti hennar hóf fólk að biðja til hennar, og margir töldu sig upplifa kraftaverk fyrir hennar tilstuðlan. Eitt frægasta kraftaverk hennar átti sér stað árið 252, þegar mikið eldgos hófst í Etnu, eldfjallinu sem gnæfir yfir Sikiley. Þegar hraunstraumar ógnuðu borginni Catania leituðu borgarbúar til heilagrar Agötu, sem þeir trúðu að gæti verndað þá. Þeir tóku slæðu hennar og héldu henni á lofti, báðu af einlægni og báru hana í átt að hraunflæðinu. Samkvæmt sögunni stöðvaðist hraunið skyndilega við snertingu við slæðuna og borginni var bjargað.

Þetta kraftaverk styrkti heiðrun heilagrar Agötu enn frekar, og hún var útnefnd verndardýrlingur Catania. Til minningar um hana er haldin hátíð ár hvert þar sem slæða hennar er borin í skrúðgöngu um borgina.

Saga heilagrar Agötu er ekki aðeins frásögn um píslarvætti heldur einnig vitnisburður um trúarlegan kraft og verndun. Hún hefur veitt von og styrk í gegnum aldirnar, og dýrkun hennar lifir enn í hjörtum margra kristinna manna í dag.

https://www.vaticannews.va/en/saints/02/05/st--agata--virgin-and-martyr.html

Páfi hvetur norræna pílagríma til að vera vitni einingar á stríðstímum

Nýlega ávarpaði Frans páfi hóp pílagríma frá Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi og Íslandi sem voru í Róm í tilefni af yfirstandandi fagnaðarári. Í ræðu sinni lagði páfinn áherslu á mikilvægi þess að kristnir menn á Norðurlöndum séu sameinaðir í vitnisburði um sátt og frið á tímum stríðsátaka í Evrópu og víðar.

Páfi benti á að pílagrímsferðin væri tækifæri til að vaxa í trú, von og kærleika. Hann hvatti pílagrímana til að dýpka trú sína með því að heimsækja helga staði í Róm, sérstaklega grafir postulanna Péturs og Páls, og þannig styrkja tengslin við alheimskirkjuna.

Frans páfi minntist einnig á hinn blessaða Carlo Acutis sem fyrirmynd fyrir unga kristna menn. Hann hvatti þá til að fylgja fordæmi hans í að nota nútímatækni til að miðla fagnaðarerindinu og tengjast öðrum.

https://www.vaticannews.va/en/pope/news/2025-02/pope-audience-scandinavian-pilgrims-jubilee-unity-peace-acutiis.html

Heilagur Blasíus - minning 3. febrúar

Heilagur Blasíus, biskup og píslarvottur frá Sebasteu í Armeníu, er einn af þeim dýrlingum sem hafa haft djúp áhrif á kristna hefð, þrátt fyrir að lítið sé vitað um ævi hans. Hann var uppi á 4. öld og er talinn hafa dáið um árið 316. Samkvæmt helgisögnum var Blasíus læknir áður en hann varð biskup og var þekktur fyrir að lækna bæði menn og dýr. Þegar ofsóknir gegn kristnum blossuðu upp, leitaði hann skjóls í helli þar sem villt dýr sóttu til hans. Þar fundu veiðimenn hann í bæn, umkringdan þolinmóðum dýrum.

Ein frægasta saga tengd Blasíusi segir frá móður sem kom til hans með son sinn sem var að kafna með fiskbein í hálsi. Blasíus bað fyrir drengnum, sem þá losnaði við beinið og náði heilsu á ný. Þessi atburður er talinn upphaf þeirrar hefðar að blessa hálsa á minningardegi hans, 3. febrúar, til að vernda gegn hálsmeinum.

Blasíus var handtekinn fyrir trú sína og neitaði að færa heiðnum goðum fórnir. Hann var pyntaður þannig að húð hans var rifin með járnkamb, sem notaður var til ullarkembingar, og að lokum hálshöggvinn. Þetta hefur leitt til þess að hann er verndardýrlingur ullariðnaðarins.

Í gegnum aldirnar hefur minning Blasíusar breiðst út víða um heim. Á Íslandi var hann sérstaklega heiðraður á Suðvesturlandi. Í Reykjavík var kirkja helguð Jóannesi guðspjallamanni þar sem líkneski af Blasíusi stóð og ný kirkja þar var vígð á messudegi hans, 3. febrúar, árið 1505. Einnig var kirkjan á Stað í Grindavík helguð honum, og í nágrenninu var boði í hafi kenndur við hann, Blasíusboði í Reykjanesröst. 

Þrátt fyrir að það sem vitað er um Blasíus sé byggt á helgisögnum, hefur arfleifð hans sem verndari gegn hálsmeinum og verndardýrlingur ullariðnaðarins haldist sterk í gegnum aldirnar. Blessun hálsa á messudegi hans er enn viðhöfð í mörgum kirkjum, þar sem krosslagðir kertastjakar eru notaðir til að blessa hálsa trúaðra. Þetta er enn svo í Kaþólsku kirkjunni á Íslandi. Að þessu sinni (árið 2025) var hálsblessunin boðin kirkjugestum á Selfossi 2. febrúar á Kyndilmessu sem bar upp á sunnudag en þessi sameining minningardagsins við hátíðina mun ekki vera óvanaleg.

Heilagur Blasíus minnir okkur á kraft trúarinnar og mikilvægi þess að standa fastur í sannfæringu sinni, jafnvel á tímum mótlætis.

Heimildir:

https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-blaise/

https://ferlir.is/blasius/

Kyndilmessa

Kyndilmessa, hátíð í minningu þess að Jesús var færður í Drottni í musterinu, er haldin hátíðleg 2. febrúar ár hvert í Kaþólsku kirkjunni og markar fjörutíu daga frá jólum. Þar tók öldungurinn Símeon barnið í fangið og fagnaði því að hafa séð frelsara heimsins, og spádómskonan Anna lofaði Guð fyrir komu Messíasar.

Nafnið „Kyndilmessa“ vísar til þess siðar að á þessum degi eru kerti blessuð í kirkjum og gengin ganga til að minna á Krist sem „ljós heimsins“ (Jóh. 8:12). Hefðin á rætur sínar að rekja til fornkristinna tíða, þar sem hátíðin var haldin með logandi kertum og hátíðargöngum sem tákn um komu ljóssins í heiminn.

Í litúrgískri merkingu markar Kyndilmessa upphaf þess sem oft er nefnt „fagnaðarljós vorrar sáluhjálpar“. Það er augnablik uppfyllingar og vonar, þar sem Símeon sér Jesú sem ljós sem mun lýsa heiðingjunum og vera dýrð Ísraels. Þessi dagur leggur því áherslu á kraft ljóssins í andlegri merkingu og hlutverk Krists sem frelsara alls mannkyns.

Sagnfræðingar benda á að hátíðin hafi verið útbreidd í kirkjunni frá 4. öld, bæði í austri og vestri. Í rómversk-kaþólsku hefðinni hefur hún einnig tengst Maríuheiðrun, þar sem hún minnir á hreinsun hennar samkvæmt lögmáli Gamla testamentisins. Á miðöldum festist sá siður í sessi að blessa kerti á þessum degi, og þannig varð nafnið „Kyndilmessa“ algengt í mörgum evrópskum löndum.

Í samtímanum er Kyndilmessa enn mikilvægur dagur fyrir kristna trú, sérstaklega innan kaþólskra og rétttrúnaðarsamfélaga. Kertablessun og ljósagöngur minna á eilífa köllun trúarinnar til að miðla ljósi og von. Kyndilmessa kennir okkur að fagna Kristi sem ljósi heimsins og að lifa í trú, von og kærleika, líkt og Símeon og Anna forðum daga.

https://www.vaticannews.va/en/liturgical-holidays/feast-of-the-presentation-of-the-lord.html

Konur í kaþólsku kirkjunni: Stjórnun auk þjónustu

Undir forystu Frans páfa hefur kaþólska kirkjan tekið skref í átt að aukinni þátttöku kvenna í stjórnunarstöðum innan Vatíkansins. Nýleg dæmi um þetta eru skipanir systur Raffaellu Petrini sem forseta stjórnarráðs Vatíkansins og systur Simonu Brambilla sem yfirmanns dikasteríu fyrir vígðu lífi og samfélögum postullegs lífs. Þessar skipanir marka tímamót þar sem konur eru að taka við æðstu embættum innan stjórnsýslu kirkjunnar.

Páfi hefur lýst því yfir að konur hafi sérstaka hæfileika til stjórnunar og ígrundunar, sem séu frábrugðnir hæfileikum karla og jafnvel æðri á ákveðinn hátt. Hann hefur einnig bent á að þegar konur taka að sér hlutverk innan Vatíkansins, verði breytingar fljótt sýnilegar.

Þrátt fyrir þessar framfarir í stjórnunarhlutverkum hafa konur ekki aðgang að vígðum embættum innan kirkjunnar, svo sem prestvígslu. Páfi byggir á því sjónarmiði að útilokun kvenna frá vígðum embættum sé ekki skerðing, heldur byggist hún á  „Petrínskri meginreglu“ um þjónustu og „Maríönsku meginreglunni“ um kvenleika. 

Á sama tíma hefur páfi lagt áherslu á að hlutverk kvenna í kirkjunni ætti ekki að einskorðast við þjónustuhlutverk. Hann hefur bent á að kirkjan sjálf sé kvenkyns, oft nefnd "móðir kirkja", og að mikilvægi kvenna í kirkjunni sé meira en bara þjónusta. Þetta hefur leitt til umræðu um hvernig hægt sé að auka þátttöku kvenna án þess að breyta hefðbundnum hlutverkum innan kirkjunnar.

Heimild: https://www.globalsistersreport.org/opinion/guest-voices/under-pope-francis-its-management-not-ministry-catholic-women